W końcu przychodzi moment, gdy mamy dość majsterkowania, chlebka bananowego i yogi online. Pandemia sprawiła, że nawet najbardziej zagorzali kanapowcy pragną uciech dostępnych tylko na zewnątrz. Sytuacja jest tym gorsza, że nie wiadomo, kiedy skończą się lockdowny i ograniczenia. Jeśli wierzyć różnym ekspertom, może się okazać, że COVID-19 nie jest ostatnim wirusem skazującym nas na areszt domowy. Daje to do myślenia architektom, którzy zastanawiają się, co mogłoby uczynić życie w kwarantannie znośniejszym. Piękny projekt pochodzi ze Wschodu: Teherańskie biuro Saffar Studio planuje stworzyć „Sarvestan” – mieszkania wymarzone na pandemię. Mają wiele do zaoferowania zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.

Projekt z tysiąca i jednej nocy

Pomysły na to, jak budynki mieszkalne i miasta mogłyby lepiej sprostać nadchodzącym kryzysom, pojawiają się już także w innych miejscach. Na przykład amerykański architekt Ro Shroff widzi przyszłość urbanistyki w specjalnych, wybudowanych z drewna drapaczach chmur z pustym środkiem. Z kolei hiszpańskie biuro Guallart Architects zachwyciło chińskie jury konkursowe projektem opartym na podobieństwach do tradycyjnych europejskich dzielnic miejskich. Tymczasem Saffar Studio idzie zupełnie inną drogą. Zespół zainspirował się starymi perskimi ogrodami, zmodyfikował je i stworzył na ich podstawie koncept nowoczesnego kompleksu mieszkalnego.

Projekt eleganckich, orientalnych mieszkań, wymarzonych na pandemię, powstał na bazie „kwadratu myśli”. Pierwszy wierzchołek: budynek i jego struktura w kontekście urbanistycznym. Drugi woerzchołek: pomysły architektów. Trzeci wierzchołek: życzenia i oczekiwania klientów. I wierzchołek czwarty: wytyczne i zarządzenia miasta. W centralnym punkci procesu projektowego zespół Saffar Studio umieścił jasny cel: „Musimy sprostać wyzwaniom dzisiejszych czasów i wyzwaniom epoki”.

Prosta formuła, złożony cel

Według architektów celem wynikającym z tej formuły było znalezienie rozwiązania, które odpowiadałoby na wyzwania i dopasowałoby się do aktualnej sytuacji. Na pierwszy plan wysuwa się tu ryzyko kolejnych kryzysów zdrowotnych, ograniczających swobodę podróżowania i diametralnie zmieniających dotychczasowej wymagania wobec własnego lokum.

Wymarzone na pandemię – w domu, wśród zieleni

Ostateczny rezultat jest zbliżony do ogrodów wertykalnych. Jako swoisty pawilon wydaje się wznosić ku niebu. Przestronne wnętrza oferują miejsce do różnorodnego wykorzystania. Ich elastyczne rozmieszczenie i intensywne wykorzystanie światła dziennego sprawia, że będzie się tam wygodnie mieszkać, odpoczywać, ale też pracować. Odpowiednio duże są też należące do budynku centrum fitness, lobby i basen.. Wszystko po to, aby móc zachować odpowiedni dystans, jeśli aktualna sytuacja będzie tego wymagać. We własnych czterech ścianach, ale także w częściach wspólnych.

Pomysł architektów na centralny dziedziniec dla mieszkań ze snu, idealnych na czasy pandemii, uległ zmianom. Zamiast umieszczenia upragnionych terenów zielonych w środku obiektu, „podzielono” je w projekcie i rozmieszczono po bokach i na bryle budynku. Dzięki temu otrzymano wiele obszernych i multifunkcjonalnych, zielonych stref.

Niczym zielona „kostka cudów”

Z zewnątrz „Sarvestan” przypomina trochę obróconą kostkę Rubika, z której wyjęto pojedyncze elementy. Położone dookoła, pokryte zielenią tarasy sprawiają, że kompleks wygląda jak uporządkowane, ale poprzesuwane względem siebie pudełka na stosie.

Wyjątkowy wygląd opiera się na dwóch podstawowych pomysłach architektów: postępowali według „wzoru kwadratu o 9 polach” i poobracali piętra  względem siebie. Celem tej strategii jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do światła dziennego, stref na otwartym i półotwartym powietrzu z widokiem z góry oraz służących do komunikacji części wspólnych, a jednocześnie ochrony sfery prywatnej.

Mieszkania wymarzone na pandemię, są specjalnie dostosowane do warunków klimatycznych wybranej lokalizacji w Teheranie. Pod szczególną uwagę wzięto promieniowanie słoneczne i charakterystyczne dla tego miejsca wiatry. W kontekście miasta pomyślano również o atrakcyjnych drogach dla pieszych. A także o powierzchniach zielonych po wszystkich zewnętrznych stronach budynku. Foyer „płynie” niejako pośród ogrodu.

Aby mieszkania ze snu, idealne na czasy pandemii, uczynić bezpiecznym miejscem, architekci wpadli na oryginalny pomysł. Ograniczyli liczbę mieszkań na każdym piętrze do maksymalnie dwóch. Do każdego z nich prowadzą osobne schody ruchome i windy w dwóch osobnych lobby. Wszystkie mają dwa oddzielne wejścia: w części prywatnej, a także w części publicznej.

Bastion przeciw infekcjom

Przy jednym z każdych dwóch wejść usytuowano odizolowaną „śluzę”. Jest ona wyposażone w urządzenia do zmywania naczyń i czyszczenia odzieży. Jest tam też kabina prysznicowa. Dzięki temu można zapobiec przenoszeniu czynników chorobotwórczych do domu. Śluza wyposażona jest w dwie osobne pary drzwi. Jedne drzwi prowadzą do lobby na piętrze. Drugie do frontowego wejścia do mieszkania.

Obok tego rodzaju przemyślanych środków bezpieczeństwa mieszkania ze snu, idealne na czasy pandemii od Saffar Studio, oferują także duży komfort. W kompleksie znajdują się salon kosmetyczny, pralnia, pomieszczenia do pracy, sala konferencyjna, kino, sala fitness, kawiarnia i duży ogród na dachu. Wszystkie publiczne pomieszczenia – jak basen, sala konferencyjna i kawiarnia – mają wyjścia na otwartą przestrzeń tarasów lub wewnętrznych dziedzińców budynku.

Odpowiedzią na miejskie zanieczyszczenie powietrza jest bujna roślinność połączona z budynkiem. Architekci nie traktują jej tylko jako dekoracji. Jest ona istotnym elementem projektu i czymś więcej niż jedynie barierą przed ciekawskimi spojrzeniami z zewnątrz. Liściaste i wiecznie zielone rośliny mają za zadanie poprawiać jakość powietrza i z każdą kolejną porą roku zanurzać „Sarvestan” w nowej feerii barw.

Pełne cyprysów mieszkania wymarzone na pandemię

Jedna z roślin, ozdabiających budynek, miała także wpływ na nazwę projektu. Na cześć tradycyjnych ogrodów i mitycznej roli cyprysów w historii Iranu Saffar Studio określiło projekt mianem „Sarvestan”. Od dawien dawna roślina „sarw” (w języku perskim „cyprys”) jest ceniona za swoją trwałość i wiecznie zielony kolor, niezależnie od etapu wzrostu. Miasto Sarvestan w prowincji Fars, z historycznym, zbudowanym z niewypalanej cegły pałacem o tej samej nazwie, odgrywa ważną rolę w irańskiej historii sztuki.Nie mniej jednak popularny jest cały ały region, znany ze swojej różnorodnej roślinności tropikalnej i subtropikalnej.

Projekt „Sarvestan” jest pracą Saffar Studio złożoną w konkursie Nexa Group, specjalistów w tworzeniu luksusowych nieruchomości. To, czy mieszkania ze snu, idealne na czasy pandemii, powstaną, jest jeszcze sprawą otwartą. Jednak pomysły zespołu Ahmada Saffara obiecują jakość życia, która będzie ratunkiem w czasach kryzysu. Pomysły te mają sens – szczególnie dla tych wszystkich, których swoboda jest aktualnie ograniczona, i którzy bez dostępu do terenu na świeżym powietrzu i zieleni muszą z utęsknieniem czekać na koniec obostrzeń.

Tekst: Elisabeth Schneyder

Zdjęcia: (Zdjęcie: Saffar Studio)